Halk arasındaki adı Çıkrıkçı Camii'dir. Söylentilere göre caminin doğu tarafında çıkrıkçı dükkanları bulunmaktaydı. Ve buraya (Çıkrıkçı Pazarı) denilirdi. Semtin adı camiye de ad olmuştur.
Kapısı üzerindeki şu kitabeden anlıyoruz ki cami 1130-1712 tarihinde yapılmıştır.
“Bu cami’i müzeyyen ettirdi Hub bina”
“Ol kethüdayı Asafı devran Hüseyin ağa”
“Babın ede Hak babı Sûleymanın muadili”
“Kim girerse emin ola hamasette daima”
“Sa, yı ola meşkûr dua celp ede müdam”
“Hakka ki say eyledi Hacı Osman ağa”
“Hatifi kusüriye tarih için dedi”
“Recai ve men dahalehu kâne amenna”
Yine bu tarihte anladığımıza göre Hüseyin Paşa camiyi ağalık zamanında yaptırmıştır: Maraş valisi Ali Paşa'nın kethüdası ve damadıdır.
Tarih (Kethüdayı Asafı devran) kelimeleri ile buna işaret edilmektedir. Şeri mahkeme sicillerine göre Darendeli'dir. Babası Ahmet Han oğlu Yusuf Ziyaeddin'dir. Sonradan hacca da gitmiştir.
Hüseyin Paşa, camiden başka aynı adla anılan bir hamam ile Zincirli bedesten denilen kapalı çarşıyı da yaptırmıştır. Bunları evlada meşrut bir vakfiyeyi bağlamıştır. Antep’ten başka İzmir ve Urfa’da da vakıfları vardır.
Caminin kurulduğu arsanın tarihte adı geçen Osman Ağa'nın olduğu ve bu zatın Tüfekçi Yusuf Usta'nın atası olduğu söylenir.
Caminin minaresi 1920’de Fransızlarla olan savaşta yıkılmıştı. Bayramzade Hacı Mehmet ve Patpat Akkaş Efendi merhumla mahalle halkından iane toplayıp yaptırmaktalar iken paraları biter. Rahmeti Bazarbaşı'ya yardım için başvururlar. Merhum yardımı ikinci bir şerefe daha ilavesi şartı ile kabul eder. Ancak ikinci şerefe konulduktan sonra para yine biter, inşaat yarım kalır. Bir süre sonra belediye tarafından üzerine canavar düdüğü konur. Bir müddette böyle gider. Nihayet 1954-1955'te masrafları adı geçen Akkaş Efendi'nin oğlu Bahtiyar Patpat tarafından karşılanarak tamamlanıyor.
Hüseyin Paşa Camii, 4 köşeli Arap ve Türk mimarî tarzlarının karıştığı güzel bir camidir.
- Başpınar Dergisi No. 47 2- Şer'i Sicil
Not: Her sayıda bir cami tarihçesi bulacaksınız.
